شماره 1 ، سال اول - دوشنبه 23 شهريور ماه 1383 مطابق با 13 سپتامبر 2004


جبهــــه مـلـــــــي

ارگان نيروهاي ملي ايران


نريمان، کاوياني، بقائي، آزاد، حائري زاده، عباس خليلي، عميد نـوري، حسين فاطمي، جـلال نائيني،احمد ملکي، ارسـلان خلعتبري، زيـرک زاده و جعفر غروري، را تشکيل بـدهنـد. بقيه در ص 2 انديشه هاي مصدق کدامند؟ * پس از انجام کودتاي 28 مرداد سال 1332 و پايان کار دولت ملي دکتر مصدق، در زمانهاي مختلف مبارزه آزاديخوهانه، از مبارزات (نضهت مقاومت) به رهبري مرحوم آيت الله رضا زنجاني، تا مبارزات (جبهه ملي دوم) به رهبري شادروان الهيار صالح و سپس (جبهه ملي چهارم) تاکنون پيروان راه مصدق و هواداران جبهه ملي، همواره از مکتب و انديشه هاي مصدق الهام گرفته و از آن ياد کرده و مي کنند. امشب من مي کوشم به گونه اي فشرده - که اميد است به گويائي سخن لطمه نزند - رئوس اين انديشه ها را برشمرم، نه به دليل آنکه براي شنوندگان تازگي داشته، بلکه به اين خاطر که نشست امشب بمناسبت بزرگداشت روز ملي شدن صنعت نفت در ايران است و نمي توان آنرا بدون يادآوري ويژگي هاي سياسي رهبر بزرگ نهضت ملي به پايان برد، بيان دوباره اصول انديشه هاي اين بزرگ مرد تاريخ معاصر براي خانم ها و آقايان شايد فرصت تازه اي باشد براي انديشيدن پيرامون گوشه اي از تاريخ مبارزات سياسي اخير کشور که براي همه ما لازم و ضروريست. درست است که نمي توان و نبايد در گذشته زندگي کرد ولي آگاهي از گذشته براي جلوگيري از تکرار اشتباه در جهت ساختن حال و آينده لازم است. آگاهي از گذشته اگر باعث شود در گذشته زندگي کنيم مي تواند ما را از درک واقعيت هاي امروز جهان و ايران و در نتيجه يافتن راه کارهاي درست برون رفت از شرائط ناگوار کنوني و ساختن آينده اي آزاد باز دارد. مصدق فرزند نهضت مشروطه بود و همواره به اصول قانون اساسي آن وفادار ماند. سخنان و هشدار او در مجلس شوراي ملي هنگام طرح خلع سلسله قاجار و انتقال پادشاهي به خاندان پهلوي و همچنين نسبت به نقض قانون اساسي و پيشگويي استقرار مجدد استبداد پادشاهي، ضمن آنکه از روشن بيني و آينده نگري او حکايت دارد نمونه بارزيست از وفاداري او نسبت به قانون اساسي مشروطيت و وفاداري او به اصول آرماني. بدليل همين وفاداري بود که مبارزات ملي و آزاديخواهانه مصدق همواره در چهارچوب قانون اساسي انجام گرفت. روشن است که تفاوت بنياديني ميان قانون اساسي مشروطه و قانون اساسي جمهوري اسلامي وجود دارد و اين ادعا که مبارزات آزاديخواهانه کنوني مي بايست در چهارچوب قانون اساسي اسلامي صورت پذيرد، ادعائي دور از واقع بيني است. قانون اساسي مشروطيت خون بهاي مبارزان راه آزادي و ترقي ملت ماست در حالي که براي پايان بخشيدن به عمر قانون اساسي جمهوري اسلامي هزاران تن از بهترين فرزندان ملت جان خود را فدا کرده، راهي زندانها شده و يـا ناگزيـر بـه جلاي وطن گرديده انـد. بديهي بقيه در ص 3

سـرمقـالـه

مسعود هارون مهدوي

آيا جبهه ملي يک حزب است؟

آقاي دکتر صمد رحمان زاده در چند شماره نشريه نيمروز با عنوان « جبهه ملي ايران و واقعيت تاريخي آن»، از جمله در مقالاتشان در تاريخ 16 مرداد 1383 به چند مورد اشاره نموده بودند که براي من خيلي قابل توجه و هشداردهنده بود و اين باعث تشويق نويسنده به نگارش اين مقاله شد. قبل از اينکه نظريات خودم را در اين موارد بيان و سئوالم را مطرح نمايم به نقل چند سطر از مطالب ايشان مي پردازم. آقاي دکتر صمد رحمان زاده چنين عنوان نموده اند: « ... جبهه ملي همواره خود را از ميان قانون و مشروعيت مي جست ...» « جبهه ملي دوم چيزي نمانده بود خود را منحل اعلام کند و به جاي جبهه ملي تبديل به چيزي ديگر بنام حزب جبهه ملي شود. يعني هم از صورت جبهه بدرآيد و هم با حفظ نام جبهه نتواند حتي به صورت يک حزب واقعي درآيد. در نتيجه در يک بن بست سياسي قرار گرفته و براي خلف خود يعني جبهه ملي سوم ميراثي باقي نگذاشت مگر همان بن بست ...» حال با توجه به مطالبي که آقاي دکتر صمد رحمان زاده به آن اشاره فرموده اند و همچنين تحولاتي که در اين يکي دو سال در ارتباط با کنگره جبهه ملي خارج از کشور در شهر لوس آنجلس و پيرو آن در شهر استکهلم صورت گرفت که شخصاً ناظر آن بودم مرا واداشت تا در اين خصوص تعمق بيشتر نموده و تمام حرکات و عکس العمل هاي ناشي از اين گردهمايي ها و نتايج حاصله از آن را مورد بررسي قرار دهم. تشکيل جبهه ملـي درزمان نخست وزيري محمد ساعد مراغه اي صورت گرفت. قبل از خاتمه يافتن دوره پانزدهم مجلس شوراي ملي و فراهم نمودن مقدمات انتخابات شانزدهم همين دوره مجلس شوراي ملي، براي جلوگيري از سوءاستفاده و تقلب در انتخابات که پيش بيني مي شد، دکتر محمد مصدق باتفاق عده اي از وکلاي مجلس دوره پانـزدهم به دربار رفته و در آنجا متحصن شدند. هرچند از اين طريق به هدفي کـه داشتند نرسيدند امـا در عوض در همان محـل بود کـه اين افراد توانستند اعضاي هسته مرکزي جبهه ملي، عبـارت از مصـدق، سنجـابي، مکـي، اميرعلائي، يوسف مشـار، شايگان،